Nhộn nhịp vụ Tết

Chúng tôi ghé làng Tân An, (hay còn gọi là Ba Phường) ở xã Quảng Thanh, huyện Quảng Trạch (tỉnh Quảng Bình) vào những ngày giáp Tết, nơi được xem là thủ phủ của hai nghề bún vàkqbd kèo nhà cái 5 truyền thống nức tiếng Quảng Bình. Vào những ngày này, không khí trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết, những chiếc kqbd kèo nhà cái 5 cong tròn, dậy mùi thơm của gạo và vừng đã được hoàn thiện để giao cho khách.

Làng Tân An nằm cách thị xã Ba Đồn khoảng 4km về phía tây, nằm nép mình bên dòng sông Gianh lịch sử. Tân An xưa có tên gọi là Ba Phường (hay phường Lộc Điền) cũng có khi gọi là phường bún bánh. Phần lớn người dân nơi đây đều gắn bó với nghề bún bánh, không chỉ vì miếng cơm manh áo mà còn vì cả thương hiệu của làng "kqbd kèo nhà cái 5 Tân An".

Cụ Võ Thị Điều đã gắn bó với nghề làm kqbd kèo nhà cái 5 65 năm nay.

Trước đây trong làng vừa làmkqbd kèo nhà cái 5, bánh ướt, bún và cả bánh chưng. Nhưng sau thời gian dài đã chuyển hẳn sang làm kqbd kèo nhà cái 5 và sản phẩm đặc biệt nhất của làng là kqbd kèo nhà cái 5 mè xát.

Cụ Võ Thị Điều (78 tuổi), một trong những hộ gia đình có nghề kqbd kèo nhà cái 5 thâm niên ở Tân An cho biết, cụ đã gắn liền với nghề này 65 năm nay. Cụ có 7 người con thì cả 7 đều theo nghiệp làm kqbd kèo nhà cái 5.

Dịp tết hàng nhiều hơn ngày thường, vì vậy cứ đến tháng cuối năm là làng lại tất bật, khẩn trương làm kqbd kèo nhà cái 5 cho vụ lớn nhất trong năm.

Theo bà Điều, để làm ra những chiếc kqbd kèo nhà cái 5 đậm đà hương vị quê hương, thoạt nhìn rất giản đơn nhưng các nghệ nhân làm kqbd kèo nhà cái 5 đã phải trải qua khá nhiều công đoạn phức tạp và đòi hỏi có sự khéo léo, công phu, tỉ mỉ.

Nguyên liệu chính để làm kqbd kèo nhà cái 5 là loại gạo ngon, được ngâm trong nước và sàng lọc, vo kỹ trước khi đem xay nhuyễn thành bột. Và công đoạn khó nhất để cho ra đời một chiếc kqbd kèo nhà cái 5 là công đoạn tráng kqbd kèo nhà cái 5.

Người Tân An gắn bó với nghề bún bánh không chỉ vì miếng cơm manh áo, mà còn vì cả thương hiệu của làng "kqbd kèo nhà cái 5 Tân An".

kqbd kèo nhà cái 5 được tráng xong cũng chỉ mới thành công phân nữa, công đoạn phơi kqbd kèo nhà cái 5 cũng không kém phần quan trọng. kqbd kèo nhà cái 5 đủ nắng là loại kqbd kèo nhà cái 5 vừa khô vừa dai, dậy mùi thơm của gạo, của vừng. kqbd kèo nhà cái 5 quá nắng sẽ bị khô giòn, dễ vỡ. Ngược lại, kqbd kèo nhà cái 5 thiếu nắng sẽ không có mùi thơm, ỉu và dễ bị hỏng khi bảo quản.

“Nghề này chúng tôi làm quanh năm, nhưng nhộn nhịp nhất vào dịpTết Nguyên đán. Ngày thường, gia đình tôi chỉ làm 5 yến gạo, nhưng Tết khách đặt nhiều, có khi làm cả tạ gạo mà cung cấp không đủ”, bà Điều nói.

Gắn bó vì thương hiệu “kqbd kèo nhà cái 5 Tân An”

Cụ Nguyễn Thế Quyền (79 tuổi, một bậc cao niên ở thôn Tân An) cho hay, cụ không nhớ nghề kqbd kèo nhà cái 5 của làng có từ khi nào, chỉ nhớ lúc cụ lên 15 tuổi thì đã được truyền nghề và chỉ dạy cách làm bánh.

Theo cụ Quyền, người Tân An ban đầu chế biến kqbd kèo nhà cái 5 với mục đích khoe khéo tay nghề, trao đổi thực phẩm cho xóm giềng mà bản thân tự tay làm ra, rồi làm quà biếu. Sau đó, với đặc tính thơm giòn, ăn ngon nên được nhiều người biết tới.

Phơi kqbd kèo nhà cái 5 cũng phải khéo léo, kqbd kèo nhà cái 5 quá nắng sẽ bị khô giòn, dễ vỡ. Ngược lại, kqbd kèo nhà cái 5 thiếu nắng sẽ không có mùi thơm, ỉu và dễ bị hỏng khi bảo quản.

Nắm bắt được thị trường, người làm kqbd kèo nhà cái 5 thành thạo được người thân truyền nghề đã từng bước chuyên môn hóa, cơ giới hóa nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và tính thẩm mỹ của sản phẩm để giới thiệu ra thị trường.

Từ gạo và mè xát,kqbd kèo nhà cái 5 Tân Anvới hương vị đặc trưng đã tạo nên thương hiệu của một làng nghề truyền thống lâu đời.

“Dù công đoạn chế biến hơi lâu, nhưng kqbd kèo nhà cái 5 Tân An dù được phơi khô vẫn giữ được độ dai, dòn vừa phải chứ không dẻo dù để hàng tháng. Nhờ thế mà nhiều năm trở lại đây, đi đâu cũng phảng phất hương vị thơm ngon của kqbd kèo nhà cái 5. Không chỉ ở trong tỉnh mà hiện tại kqbd kèo nhà cái 5 Tân An đã có mặt khắp thị trường các tỉnh miền Trung và cả nước bạn Lào, Thái Lan…”, cụ Quyền cho biết thêm.

Làng Tân An hiện có 320 hộ dân thì có tới hơn 200 hộ theo nghề làm kqbd kèo nhà cái 5. Họ gắn bó với nghề không chỉ vì miếng cơm manh áo mà còn vì cả thương hiệu “kqbd kèo nhà cái 5 Tân An”.

Nghề kqbd kèo nhà cái 5 truyền thống từ lâu đời này đã góp phần giữ lại di sản của người Tân An, dọc quanh ngôi làng đều có mùi vị của bánh. ,

Khắp làng ngõ xóm đều có hương vị kqbd kèo nhà cái 5 mè xát.

Ông Ngô Trọng Bình,Trưởng thôn Tân An cho biết, kqbd kèo nhà cái 5 Tân An ra đời vào khoảng những năm 1900. Loại bánh này là biến thể khéo léo từ chiếc kqbd kèo nhà cái 5, thường gọi là bánh đa.

kqbd kèo nhà cái 5 có mặt từ thuở khai canh, lập làng, bởi một ông tổ nghề người Hà Tĩnh mang theo cả vợ con, người thân vào làng Tân An để sinh sống, lập nghiệp.

“Chuyện nghề bún, nghề kqbd kèo nhà cái 5 ở đây có bước tiến nhảy vọt như bây giờ là điều người Tân An không bao giờ dám nghĩ đến”, ông Bình phấn khởi nói.

Để phát triển thương hiệu của kqbd kèo nhà cái 5 Tân An, tháng 10/2010, bà Phan Thị Cẩm Tú, một người làng Tân An đã đứng ra thành lập hợp tác xã Bánh mè xát Tân An với mục đích đưa thương hiệu kqbd kèo nhà cái 5 của làng đi xa hơn, tạo được nhiều công ăn việc làm hơn cho người dân Tân An.

Bà Tú cho biết: “Sau 7 năm đi vào hoạt động, mặc dù thị trường tiêu thụ đã mở rộng hơn nhưng so với trước đây các hộ vẫn gặp nhiều khó khăn về đầu ra và tiếp thị. Ngoài ra HTX còn thiếu vốn để mở rộng sản xuất, chưa có đất quy hoạch để làm sân phơi, kho chứa…”.

Hải Thanh - Phúc An