Đây là phát hiện được đưa ra tại Hội nghị đầu bờ báo cáo kết quả khai quật di tích Hào kèo cá cược nhà cái phía Bắc - kèo cá cược nhà cái Nhà Hồ do Trung tâm Bảo tồn Di sản kèo cá cược nhà cái Nhà Hồ phối hợp với Viện Khảo cổ học Việt Nam tổ chức ngày 31/8.

Các di vật được tìm thấy tại khu vực khai quật (ảnh thanhnhaho.vn)

Cuộc khai quật lần này được thực hiện tại khu vực Hào kèo cá cược nhà cái phía Bắc với diện tích khai quật 3000m2 nhằm mục đích tìm hiểu rõ hơn về kiến trúc Hào kèo cá cược nhà cái khu vực này. Đánh giá vị trí khu vực hào kèo cá cược nhà cái Bắc với mối tương quan giữa kiến trúc hào kèo cá cược nhà cái và hệ thống tường kèo cá cược nhà cái Bắc phía trên. Cuộc khai quật đã thu được một số kết quả bước đầu, phát hiện nhiều di tích và di vật quan trọng như:

Di tích Hộ hào kèo cá cược nhà cái: Bề mặt hố khai quật là lớp cỏ phủ kín và lớp đất sét xám nhạt, tơi, xốp, độ dày không đều nhau. Di vật trong lớp mặt xuất lộ không nhiều, chủ yếu là các mảnh dăm đá giai đoạn muộn nằm lẫn trong đất, sỏi cuội kích thước nhỏ, một số khối đá với nhiều kích thước khác nhau nằm ngổn ngang trong phạm vi hố khai quật, mảnh gạch, ngói phân bố không đều.

Kết cấu bờ hào: Xuất lộ với hình dáng dốc dần từ phần bề mặt xuống phần kèo cá cược nhà cái bờ và vát chéo dần xuống đáy hào, nằm ở độ sâu từ 360cm đến - 414cm (ở phía Bắc hố) và từ 350cm đến 464cm (ở phía Nam hố khai quật).

Dựa trên mặt bằng khai quật và xem xét chi tiết các dấu tích văn hóa xuất lộ, xác định đây có một nền kiến trúc gia cố chân kèo cá cược nhà cái phía Bắc và hệ thống hào kèo cá cược nhà cái phía Bắc được gia cố bằng đá khối kích thước nhỏ và đất sét đầm lẫn nhiều sạn sỏi, phần lòng hào rộng 60m, khu vực lòng hào sâu nhất tới gần 7m so với cốt (cos) 0.

Khu vực Hào kèo cá cược nhà cái được xác định là xưởng chế tác đá trước khi đưa lên xây kèo cá cược nhà cái (ảnh thanhnhaho.vn)

Ngoài ra, cuộc khai quật còn làm xuất lộ rất nhiều khối đá nguyên khối và đá phiến có kích thước khá lớn, hình khối hộp chữ nhật. Bên cạnh đó, các di vật thu được trong hố khai quật với số lượng lớn về loại hình, chất liệu, hoa văn. Được chia làm 4 nhóm di vật chủ yếu. Đó là nhóm các vật liệu kiến trúc như gạch, ngói, đá khối, trang trí kiến trúc và nhóm các loại hình đồ dùng trong sinh hoạt như sành, sứ, tiền kim loại. Các lớp trên, hiện vật chủ yếu thuộc niên đại Lê – Nguyễn xuống lớp dưới chủ yếu thuộc niên đại Trần – Hồ.

Các ý kiến tại Hội nghị đánh giá cao kết quả khai quật đã làm rõ cấu trúc của Hào thành. Cũng như chỉ ra giá trị độc đáo của kèo cá cược nhà cái Nhà Hồ, ngoài chức năng phòng thủ, Hào thành còn là một công xưởng chế tác, tinh chế đá trước khi đưa lên xây lắp. Đồng thời, các ý kiến cũng đề nghị tiếp tục nghiên cứu, khai quật tại các khu vực Hào thành phía Tây và phía Đông để xác định rõ quy mô, cấu trúc tổng thể hệ thống kèo cá cược nhà cái Nhà Hồ./.