Ghé thăm làng đá Khuổi Ky hơn 400 năm tuổi ở Cao kèo nhà cái
(Tổ Quốc) - Làng đá cổ Khuổi Ky (Trùng Khánh, kèo nhà cái Bằng) nổi tiếng với những ngôi nhà sàn làm bằng đá, mang vẻ đẹp cổ kính rất riêng của núi rừng Đông Bắc.
Khuổi Ky là tên của một ngôi làng khá đặc biệt trong quần thể khu du lịch thác Bản Giốc (xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao kèo nhà cái), nằm cách trung tâm TP Cao kèo nhà cái gần 100 km. Làng gồm có 14 hộ dân tộc Tày sinh sống.
Những ngôi nhà sàn đá này có từ khoảng năm 1594 - 1677, khi nhà Mạc lên vùng đất Cao kèo nhà cái xây dựng thành quách để phòng thủ, những ngôi nhà sàn kèo nhà cái đá được xây lên như những "pháo đài".
Kiến trúc nhà lợp ngói âm dương, có ba gian chính, mỗi gian được ngăn kèo nhà cái khung ván gỗ để thuận tiện cho việc sinh hoạt, móng nhà được làm kèo nhà cái đá hộc và chân tảng kê cột cũng được làm kèo nhà cái đá gia công lại.
Nhà sàn đối với người Tày ở Trùng Khánh là một miền thiêng - nơi cất giữ những nét đặc trưng trong đời sống vật chất và tinh thần truyền thống qua bao thế hệ.
Trong tâm thức người Tày, đá giống như vị thần linh che chắn, bảo vệ cho người dân làng.
Đá được sử dụng rất nhiều trong sinh hoạt đời sống hàng ngày của đồng bào dân tộc. Nhà được xây kèo nhà cái đá, vách đá, móng được làm kèo nhà cái đá hộc, chân tảng cũng được làm kèo nhà cái đá và gia công lại. Đá còn được sử dụng trong các công trình khác như hàng rào, đập nước, cối xay, bếp lò…
Để xây dựng được một ngôi nhà sàn hoàn chỉnh như ở làng đá Khuổi Ky người dân thời đó đã phải mất từ 2 đến 3 năm. Đá được sử dụng có rất nhiều kích cỡ xếp chồng lên nhau và kết dính kèo nhà cái một hỗn hợp từ đá vôi trộn với cát. Những bức tường nhà có độ dày đến hơn 30cm cực kỳ chắc chắn và kiên cố. Chiều cao của mỗi ngôi nhà sàn là từ 7m đến 8m.
Đến nay, những ngôi nhà sàn cổ vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên sơ, mang dáng dấp cổ xưa từ thời nhà Mạc, tạo nên nét cổ kính, nhuốm màu huyền thoại cho ngôi làng vùng biên giới này.
Tại làng đá cổKhuổi Ky,hiện đã có một số hộ kinh doanh homestay. Một số ngôi nhà được lắp đặt hệ thống điện, nước và internet đầy đủ, thích hợp làm điểm dừng chân để chuẩn bị cho hành trình khám phá thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao, cách Khuổi Ky khoảng 3 km./.
Minh Khánh
