(Tổ Quốc) - Tuy ngày nay sự xuất hiện của nhiều loại bánh kẹo hiện đại đang làm lu mờ một số loại bánh truyền thống, nhưng hình ảnh của những chiếc bánh cộ vẫn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người dân xứ Huế.
kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ tiến Vua
Nhắc đến ẩm thực xứ Huế nhiều người thường nghĩ ngay đến những món ăn mang đậm chất cung đình và trong số các món ăn ấy không thể nào thiếu một số loại kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá. Đến Huế những ngày này, du khách gần xa sẽ có cơ hội đượcthưởng thức và tìm hiểu về kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ, một loại kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cung đình độc đáo có nhiều giá trị về cả ẩm thực lẫn văn hóa ở vùng đất Cố đô.
kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ còn được người dân xứ Huế gọi bằng nhiều cái tên khác nhau như kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá in, kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá đậu xanh hay kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá ngũ sắc. Tuy chỉ được làm từ 2 nguyên liệu chính là bột đậu xanh và đường nhưng qua bàn tay khéo léo của những nghệ nhân, chiếc kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá đã khoác lên mình cái hương vị đặc trưng mà không loại kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá nào có được.
Nói về kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ thì phải nhắc đếnvùng đất Kim Long. Đây được xem là địa phương sản xuất nên những chiếc kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ ngon bậc nhất ở xứ Huế. Không biết kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá có từ bao giờ, nhưng theo các vị cao niên, từ hàng trăm năm trước, kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ đã là món ngon được người dân nơi này cung tiến lên các bậc vua, chúa thời nhà Nguyễn.
Tương truyền, trong một lần ngồi bên chén trà nhạt vào dịp gần Tết Nguyên đán, nhà vua cảm thấy cần thêm một món gì đó để nhắm với trà. Biết người dân ở vùng Kim Long khéo tay, nhà vua bèn truyền cho dân làng về tìm hiểu một loại kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá đểdâng lên vuathưởng thức. Sau khi bàn bạc, thấy đậu xanh và đường cát là hai sản vật đặc trưng của địa phương, dân làng mới nảy ra ý tưởng kết hợp hai nguyên liệu này để làm nên loại kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ.
Chiếc kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ hoàn thành tuy nhỏ gọn mà đủ đầy chất dinh dưỡng, rất hợp để thưởng thức cùng với trà. Cũng bởi là món ăn cung tiến Vua nên trên chiếc kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá thường được in hình chữ “Thọ” với ý cầu chúc cho nhà vua được trường thọ, sống lâu trăm tuổi. Nhà vua dùng xong rất hài lòng nên ban thưởng, ban chiếu chỉ cho dân làng giữ nghề này cho mai sau.
Ngày nay, kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ tuy không dùng để tiến vua nữa nhưng vẫn là loại kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá thường được nhiều gia đình ở Huế sử dụng trong mâm cỗ ngày Tết. Những ngày đầu năm, được ngồi bên nhau nhâm nhi tách trà nóng, thưởng thức ít kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ cũng là thú vui tao nhã của nhiều người.
10 công đoạn cho 1 chiếc kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá
Trong tiết trời giá rét ngày cuối năm này, nếu có dịp đến Kim Long sẽ không khó bắt gặp hình ảnh những lò kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ tất bật vào vụ. Chính mùi thơm đặc trưng từ những lò kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ len lõi khắp các con đường, ngõ xóm dường như đã mang không khí Tết cổ truyền đến sớm hơn cho vùng đất này.
Có mặt tại gia đình bà Mai Thị Tâm (60 tuổi, trú tổ 1, phường Kim Long, TP. Huế) – một gia đình có thâm niên hơn 20 năm làm nghề kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ, chúng tôi được tìm hiểu thêm về loại kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cung đình độc đáo này.
Theo bà Tâm, mỗi chiếc kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ từ lúc nguyên liệu đến hình thành nên thành phẩm phải trải qua hơn 10 công đoạn. Từ chọn đậu, đãi đậu, nấu đậu, đánh giã đậu, trộn bột đậu với đường, nhào bột, cán bột lại cho đều và tơi, in kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá, sấy khô, gói kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá,.. mỗi công đoạn như vậy đều đòi hỏi sự kiên trì và cẩn thận của người làm kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá.
“Thông thường bột và đường được trộn theo tỷ lệ 1:2, cứ 1 phần bột đậu xanh thì trộn với 2 phần đường. Nếu thiếu đường bột sẽ bị khô, còn nhiều đường quá thì kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá sẽ bị cứng vì vậy phải đảm bảo tỷ lệ này. kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ khi làm xong có thể để lâu ngày mà không cần bảo quản cầu kỳ như các loại kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá khác”, bà Tâm chia sẻ.
Nhìn bề ngoài, mỗi chiếc kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ trông rất đơn giản. Nhưng có tìm hiểu mới biết được rằng để làm ra một chiếc kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá như vậy phải qua không ít công đoạn cầu kỳ, vất vả. Có những công đoạn phải mất khá nhiều thời gian như lúc sấy kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá phải đợi đủ ít nhất 12 tiếng thì kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá khi ra lò mới được ngon đúng chuẩn.
Hiện nay, để đáp ứng nhu cầu của người dùng,kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộcũng được các lò sản xuất với nhiều hình thức, mẫu mã khác nhau. Ngoài chữ “Thọ”, kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cũng được in thêm các chữ “Phúc”, “Lộc”,.. hay các hoa văn đặc sắc khác. Tuy vậy kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá vẫn được gói với 5 màu sắc quen thuộc tượng trưng cho ngũ hành với mong muốn một năm trọn vẹn, sung túc, đủ đầy.
Theo người dân Kim Long, dù kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ là loại kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá truyền thống đã ăn sâu vàovăn hóa ẩm thực Huế, thế nhưng nghề làm kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ hiện nay cũng đang bị mai một dần. Nếu như cách đây khoảng 10 năm, cứ đến gần Tết là có trên 100 lò kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ đỏ lửa phục vụ nhu cầu khắp vùng thì đến nay chỉ còn khoảng 20 gia đình còn giữ được nghề.
Lý giải nguyên nhân của việc này, ông Đặng Bá Thúc (67 tuổi, trú phường Kim Long) cho hay đó là do sự xuất hiện và cạnh tranh của nhiều loại kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá kẹo hiện đại. Phần nữa giá thành sản phẩm thấp, công việc cũng không đều nên không còn nhiều người mặn mà theo đuổi.
“Nghề làm kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cộ vào vụ thường khoảng 3 tháng cuối năm, phục vụ cho nhu cầu của người dân ở Huế và một số tỉnh lân cận. Những ngày này, một người thợ giỏi có thể làm được khoảng 5000 cái kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá/ngày. Tuy nhiên do nhu cầu ngày càng ít, giá thành ngày Tết cũng như ngày thường trung bình 500 đồng/cái. Trừ đi các khoản chi phí chỉ đủ lấy công làm lời. Nhiều hộ vẫn còn làm chủ yếu là giữ cái nghề của địa phương”, ông Thúc bộc bạch tâm sự.
Lê Chung – Đức Hoàng