(Toquoc)- Nhân Hội thảo khoa học“70 năm Đề cương về keo nha cai 5 Việt Nam”,do Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức, tại Hà Nội, tháng 9/2013. Báo điện tử Tổ Quốc xin giới thiệu bài viết củaNguyễn Ngọc Thiện như một ý kiến thiết thực nhằmgiữ gìn và phát huy bản sắc keo nha cai 5 dân tộc tiềm ẩn trong ngôn ngữ tiếng Việt vốn giàu và đẹp của chúng ta.

Đề cương về keo nha cai 5 Việt Nam margin-left:0cm;text-align:justify;mso-line-height-alt:1.3pt" class="MsoNormal">Đề cương margin-left:0cm;text-align:justify;mso-line-height-alt:1.3pt" class="MsoNormal">Suốt bảy thập kỷ qua,Đề cươngđã phát huy tác dụng tích cực của nó trong đời sống keo nha cai 5, văn nghệ, tư tưởng, học thuật của xã hội ta nhịp theo những chặng đường lịch sử dân tộc và cách mạng. Và cùng với các văn kiện tiếp đó của Đảng,Đề cươngtrong vai trò văn kiện mở đầu, đã chứng tỏ tính cách mạng, tính khoa học, minh triết trong tư duy lý luận mácxít - lêninnít kết hợp nhuần nhuyễn với tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối keo nha cai 5 văn nghệ của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Thật kỳ lạ về sự nhất quán giữa ba nguyên tắc vận động của cuộc vận động keo nha cai 5 mới do Đảng chủ trì:dân tộc hóa, đại chúng hóa, khoa học hóanêu lên trongĐề cươngđược Hội nghị Thường vụ Trung ương Đảng tháng 2/1943 thông qua, với tư tưởng của Hồ Chí Minh qua thơ Người làm trong tù ngục Tưởng Giới Thạch, năm 1943:

“Hiện đại thi trung ưng hữu thiết

Thi gia dã yếu hội xung phong”

Dịch:

“Nay ở trong thơ nên có thép

Nhà thơ cũng phải biết xung phong”

Trong phần cuối củaĐề cương, khi đề cập đến một loạt các vấn đề phải cần kíp thực hiện ngay nhằm mục đích xây dựng nền keo nha cai 5 mới (keo nha cai 5 tân dân chủ),Đề cươngđã chú ý đề cập tới vấn đề “tranh đấu về tiếng nói và chữ viết” trên 3 phương diện chính:

“ - thống nhất và làm giàu thêm tiếng nói;

 - ổn định mẹo keo nha cai 5 ta;

 - cải cách chữ quốc ngữ…”

Tại sao lại như vậy? Tôi nghĩ ở đây Đảng Cộng sản Việt Nam đã quán triệt các nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lê nin về vấn đề keo nha cai 5 và vấn đề dân tộc. Theo đó, ngôn ngữ dân tộc là nhân tố góp phần quan trọng và quyết định vào việc hình thành và phát triển dân tộc, quốc gia; ngôn ngữ dân tộc là một phương diện cho thấy “bản lai diện mục”, đặc sắc riêng của keo nha cai 5 mỗi dân tộc. Ngôn ngữ dân tộc thể hiện qua tiếng nói và chữ viết của dân tộc ấy là thước đo minh chứng về sự tồn tại và bền vững của dân tộc và quốc gia. Đấu tranh cho sự tồn tại và phát triển của ngôn ngữ dân tộc là đảm bảo cho bản sắc keo nha cai 5 của dân tộc và quốc gia. Trong thăng trầm của trường tồn lịch sử dân tộc, đã có những thời kỳ đất nước ta bị ngoại xâm phương Bắc và phương Tây thống trị, áp đặt keo nha cai 5 ngoại bang và ngôn ngữ của quốc gia xâm lược. Nhưng với sự quật cường của tinh thần dân tộc, chúng ta bên cạnh việc đứng lên phát động cuộc chiến tranh bảo vệ và giành lại nền độc lập cho đất nước, đã không ngừng duy trì tiếng nói và chữ viết dân tộc, vì trong đó chứa đựng gốc rễ của nền tảng keo nha cai 5 dân tộc, quốc hồn, quốc túy kết tinh từ mấy ngàn năm lịch sử.

Việc tranh đấu về tiếng nói và chữ viết, đứng ở phương diện quốc gia, là duy trì sự thống nhất và giàu có của tiếng Việt, của keo nha cai 5 tự tiếng Việt (chữ viết) và ngữ pháp tiếng Việt (mẹo keo nha cai 5 ta).

Sau Cách mạng tháng 8 thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, tiếng Việt trở thành ngôn ngữ chính thức của đất nước, là phương tiện quan trọng của giao tiếp xã hội, giao lưu và phát triển keo nha cai 5, văn học.

Đảng và Nhà nước rất quan tâm đến việc trau dồi và phát triển tiếng Việt, phát huy khả năng của tiếng Việt, làm giàu tiếng Việt, để nó trở thành công cụ hữu ích trong đời sống xã hội và trong phát triển keo nha cai 5 dân tộc. Tiếng Việt được học trong ngành giáo dục ở các cấp học (phổ thông, đại học, sau đại học); nền văn học và báo chí mà phương tiện ngôn ngữ biểu đạt cơ bản của nó là tiếng Việt keo nha cai 5 - tức tiếng Việt kết tinh trên cơ sở ngôn ngữ tiếng Việt toàn dân, trở thành công cụ giao tiếp thẩm mỹ và thành tựu keo nha cai 5 chuẩn mực. Các trí thức là nhà giáo, nhà văn, nhà báo cùng với nhà trường, nền văn học và nền báo chí hiện đại giữ một vai trò đầu tầu quan trọng trong việc giữ gìn và phát triển công cụ keo nha cai 5 là tiếng Việt.

SauĐề cương về keo nha cai 5 Việt Nam1943, tư tưởng về tranh đấu làm giàu thêm cho tiếng nói của dân tộc vẫn tiếp tục được đề cao và phát huy. Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Trường Chinh, đồng chí Phạm Văn Đồng - các nhà lãnh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nước ta đồng thời cũng là những nhà keo nha cai 5 lớn, những cây bút đại gia, đều rất quan tâm nhắc nhở và thực hành gương mẫu về việc sử dụng tiếng Việt trong nói và viết.

Ngay sau Cách mạng tháng 8 thành công, trong những ngày kháng chiến chống Pháp ở chiến khu Việt BắcBác HồviếtSửa đổi lối làm việc.Theo tấm gương của Lênin tuyên chiến với nguy cơ đang làm hỏng tiếng Nga trong ngày đầu của chính quyền Xô viết, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nghiêm khắc phê bình thói ba hoa của cán bộ trong khi nói và viết, bệnh sính dùng chữ nước ngoài, bệnh nói và viết dài dòng keo nha cai 5 tự kiểu dây muống, lụp chụp, cẩu thả, không ai hiểu được.

Sau này trong các buổi gặp gỡ nói chuyện với keo nha cai 5 nghệ sĩ, nhà báo, Người cũng không quên nhắc nhở những người cầm bút, sử dụng ngôn ngữ trong công tác chuyên môn đặc thù phải biết gương mẫu trân trọng tài sản vô giá của dân tộc là ngôn ngữ. “Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý báu của dân tộc. Chúng ta phải giữ gìn nó, quý trọng nó, làm cho nó phổ biến ngày càng rộng khắp”. Theo Người, nếu cần có thể tiếp thu tiếng và cách diễn đạt của nước ngoài, những phải Việt hóa nó đi và phải chống thói sùng bái tiếng nước ngoài “Của mình có mà không dùng, lại đi mượn của nước ngoài, đó chẳng phải là đầu óc quen ỷ lại hay sao”. (“Bài Nói chuyện tại Đại hội lần thứ 3 Hội Nhà báo Việt Nam”, 1962 - Hồ Chí Minh -Về công tác keo nha cai 5 văn nghệ,Nxb. Sự thật, 1970, tr.59-60).

Theo tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Trường Chinh và đồng chí Phạm Văn Đồng cũng luôn luôn đề cao việc sử dụng tiếng nói và chữ viết của dân tộc trên tinh thần tự tôn dân tộc, nhận chân kho báu tiếng nói dân tộc - một di sản keo nha cai 5 dân tộc vô giá.

Đồng chíTrường Chinhtừ năm 1947 đã đặt ra“Mười tám điều tự răn trong khi viết keo nha cai 5”theo 3 phương châm dân tộc hóa, khoa học hóa, đại chúng hóa; chẳng hạn: “Không dùng một chữ nước ngoài; không viết một câu theo cách đặt câu của nước ngoài, nếu không cần thiết; không viết một câu sai ngữ pháp Việt Nam; không được vì đại chúng hóa mà viết một cách thô tục, khiếm nhã”. Một năm sau, năm 1948, đồng chí viết một bài trên báoSự thậtkêu gọi: “Chúng ta phải cố gắng dân tộc hóa lời nói và câu keo nha cai 5 của chúng ta đi, nhưng Việt hóa cho đúng cách… Phải kiên quyết bảo vệ tiếng mẹ đẻ, giữ cho lời keo nha cai 5, tiếng nói của ta trong sáng, noi theo gương của Hồ Chủ tịch”.

Đồng chíPhạm keo nha cai 5 Đồngtrong cao trào chống Mỹ cứu nước và trong nhiều buổi nói chuyện với keo nha cai 5 nghệ sĩ trên cương vị Thủ tướng Chính phủ, đã góp phần quan trọng vào chủ trương chính sách của Nhà nước về “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” trong nhà trường và trong đời sống xã hội. Trong buổi họp mặt về vấn đề“Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt”(2/1966) đồng chí phát biểu nhấn mạnh: “Tiếng ta giàu và đẹp, nó sẽ giàu và đẹp hơn nữa nếu chúng ta biết giữ gìn nó, dùng nó và phát triển nó… Tất cả vấn đề là làm sao đảm bảo sự phát triển này diễn ra một cách vững chắc trên cơ sở vốn cũ của tiếng ta, làm cho tiếng ta ngày thêm giàu, nhưng vẫn giữ được phong cách, bản sắc, tinh hoa của nó. Như vậy tức là giữ gìn sự trong sáng của tiếng ta”.

Đồng chí đề cao trách nhiệm của toàn xã hội, của các nhà văn, nhà báo, nhà giáo trong việc này, đề nghị giới cầm bút và nhà giáo phải xem đó là bổn phận, làm việc với tinh thần trách nhiệm, nghiêm túc, có ý thức cao, quyết không được nêu những tấm gương không tốt. Ở nhà trường, các nhà giáo phải làm sao cho học sinh dần dần có ý thức, có trình độ rồi đi đến có thói quen viết và nói đúng tiếng Việt, bởi tiếng Việt là “một vốn quý của dân tộc Việt Nam ta, một công cụ rất có hiệu lực trong cuộc cách mạng tư tưởng và keo nha cai 5”.

Xem vậy ta thấy rõ từĐề cương về keo nha cai 5 Việt Nam, qua các ý kiến và sự quan tâm thiết thực của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Trường Chinh, đồng chí Phạm Văn Đồng, qua chủ trương của Nhà nước về vấn đề “giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” như một quốc sách, thì việc giữ gìn và phát triển tiếng nói và chữ viết của dân tộc đã là một trong những yếu tính cốt tử của bản sắc dân tộc, đặc thù keo nha cai 5 dân tộc.

Song nhìn vào thực tế đời sống hiện nay, dường như trong bối cảnh đổi mới và cơ chế thị trường chi phối, chúng ta đã dành sự ưu tiên quan tâm đến phát triển kinh tế, xã hội, an ninh và quốc phòng, thể thao v.v... của đất nước, đó là cần thiết; nhưng từ đó dường như chúng ta đã có phần chưa chú ý đúng mức, xem nhẹ việc giữ gìn và phát triển vốn quý báu của dân tộc và keo nha cai 5 dân tộc là ngôn ngữ tiếng Việt - tài sản quý chung của toàn dân tộc.

Đã có nhiều biểu hiện và dấu hiệu chứng tỏ bệnh sùng bái tiếng nước ngoài, bệnh lai căng, mất gốc, vồ vập với một số tiếng nước ngoài đang là trào lưu, “mốt” sử dụng trên trường quốc tế, từ đó có phần đánh mất niềm tự tôn dân tộc trong sử dụng tiếng dân tộc, trong ý thức bảo vệ và phát huy cái đẹp, làm giàu khả năng diễn đạt của tiếng Việt trong đời sống xã hội, trong giao lưu và hội nhập quốc tế. Một số căn bệnh cũ như viết ẩu, nói ẩu, viết tắt đến mức không ai hiểu được, như đánh đố người ta; lạm dụng tiếng nước ngoài trong giao tiếp và thương mại, chăm chút cho con cháu còn nhỏ xem trọng học tiếng nước ngoài hơn học tiếng Việt; viết và nói lệch chuẩn chính tả, ngữ pháp, từ vựng, ngữ âm… lại có dịp tái phát, nhất là trong giới trẻ, không loại trừ trong cả học đường.

Đã đến lúc, nhân kỷ niệm 70 nămĐề cương về keo nha cai 5 Việt Nam, tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa VIII về“Tiếp tục xây dựng và phát triển nền keo nha cai 5 Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”,chúng ta không thể chậm trễ trong việc tuyên chiến, báo động về việc đang có nguy cơ làm hỏng tiếng Việt. Như Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa cách đây gần 50 năm, ngày nay Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cần phải có quốc sách ban hành kịp thời để ngăn chặn khuynh hướng vồ vập, vọng ngoại vô lối đối với tiếng nước ngoài, theo đuôi cách nghĩ, cách nói của nước ngoài trong khi tiếng ta cũng có cách diễn đạt tương tự không kém. Hãy giữ gìn và phát huy bản sắc keo nha cai 5 dân tộc tiềm ẩn trong ngôn ngữ tiếng Việt vốn giàu và đẹp của chúng ta. Hãy làm cho tiếng Việt trong sáng, giàu và đẹp hơn nữa, luôn dồi dào sức sống, trường tồn cùng lịch sử dân tộc, như một dấu ấn độc đáo để nhận diện bản sắc keo nha cai 5 Việt Nam, con người Việt Nam.