Theo từng chặng đường của nghệ thuật hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá từ trước Cách Mạng tháng 8 (1945), từ Cách Mạng tháng 8 đến khi thống nhất đất nước (1975) và hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá đương đại (từ 1975 – nay), kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá từ một hình thức đàn hát dân gian dành riêng cho những người khiếm thị để mưu sinh nơi bến nước,mom sông đã trở thành một loại hình nghệ thuật đặc sắc được biểu diễn trên sân khấu, một di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam được nhiều người yêu thích. Nhưng điều lắng đọng nhất còn lại đó là sự gần gũi của kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá với nhân dân lao động. kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá chính là tiếng nói của nhân tình thế thái, là những câu chuyện gắn liền với đời sống của nhân dân.

NSND Xuân Hoạch phiêu với kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá. Ảnh: Đức Anh/Đình làng Việt

Nhưng có lẽ, ấn tượng sâu đậm nhất đối với công chúng chính là từ tình yêu "nghề", tình yêu đối với một loại hình nghệ thuật truyền thống của dân tộc dường như nay đã rơi vào quên lãng – nghệ thuật hát "kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá" của nhiều thế hệ nghệ nhân.

Trong chương trình, khán giả yêu mến kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá được gặp lại NSND Xuân Hoạch, người được mệnh danh là "ông vua hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá", một trong những nghệ nhân gắn bó với công cuộc chấn hưng hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá tại Việt Nam. Mái đầu ông như đã bạc trắng nhưng tình yêu của ông với kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá trong suốt những năm qua dường như không thay đổi. Bén duyên với hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá từ tấm bé với ký ức tại các khu chợ quê cùng mẹ, kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá đã lắng đọng trong tâm hồn người nghệ sĩ và trở thành "hơi thở" tự lúc nào không hay. Tuy nhiên, cũng như nhiều nghệ nhân khác điều ông trăn trở vẫn luôn là sự còn mất của kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá, bởi "Nếu không có người giữ thì kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá chẳng còn. Người hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cuối cùng (là nghệ nhân Hà Thị Cầu) mà không có người kế tiếp yêu kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá, gìn giữ kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá thì giờ đã chẳng còn hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá."

Chiếu kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá mang tên cố nghệ nhân Hà Thị Cầu

Đó còn là câu chuyện của nghệ nhân Lê Minh Sen (ở Thanh Hóa) khi cùng kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá đồng hành động viên các chiến sĩ ngoài mặt trận; là cụ Nguyễn Thị Lạt sinh năm 1923 ở Tứ Kỳ (Hải Dương) đến nay đã trên dưới 80 nhưng vẫn vừa ó thể vừa hát vừa đánh trống và sênh; là bà Nguyễn Thị Mận (con gái của nghệ nhân hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá Hà Thị Cầu), là ông Lê Văn Vượng cùng chiếu kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá mang tên cố nghệ nhân Hà Thị Cầu tại Yên Mô, Ninh Bình với mong muốn gìn giữ lại những vốn quý cho quê hương.

Đại diện cho lớp nghệ nhân hôm nay có nghệ nhân Đào Bạch Linh (từ Hải Phòng) là một trong những nghệ nhân trẻ giành nhiều tâm huyết vào công cuộc gìn giữ và phát triển nghệ thuật hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá. Anh cũng chính là một trong những học trò cuối cùng của nghệ nhân Hà Thị Cầu – nghệ nhân hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cuối cùng của thế kỷ 20. kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá cuốn hút Linh bởi những cung bậc tình cảm hỉ, nộ, ái, ố… mà mó mang lại. Anh chia sẻ, đứng trước bất cứ một vấn đề gì kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá có đầy đủ các cung bậc từ vui vẻ đến châm biếm, mỉa mai. Trước cách mạng có kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá dân vận, trong quá trình xóa mù chữ có kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá bình dân học vụ, hay kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá tàu điện. Bên cạnh đó, hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá có môi trường diễn xướng đặc biệt, thường ở nơi kẻ chợ, tập trung đông người như ở hội đình, hội làng, hội chùa… Như vậy, các nghệ nhân đã đặt vào từng câu hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá rất nhiều tình cảm và loại hình nghệ thuật này cũng rất gần gũi với đời sống nhân dân.

Tuy nhiên, hiện nay môi trường diễn xướng của kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá dường như đã không còn mà chủ yếu được sân khấu hóa. Song hành với việc đi biểu diễn giao lưu để quảng bá và phát triển nghệ thuật hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá, anh Linh vẫn thường xuyên hướng dẫn và truyền nghề cho các thành viên ở câu lạc bộ hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá Hải Phòng (với khoảng hơn 20 thành viên) để cùng đàn hát cho nhau nghe và gìn giữ ngọn lửa đam mê với kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá. Việc tham gia chương trình "Nghệ thuật hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá – Từ hè đường đến sân khấu" của anh Linh cùng với nhóm Đình làng Việt cũng là các để đưa nghệ thuật hát kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá đến gần hơn với công chúng.

Một điều thú vị khi nghe và xem Linh biểu diễn, đó là anh luôn mang theo một chiếc "thau đồng" để nhận tiền "thưởng" từ các vị khách quan. Khi được hỏi lý do mang vật dụng này theo mỗi buổi biểu diễn, anh thường cười, bởi thật ra, "tiền thưởng" cho mỗi tiết mục diễn không quan trọng, quan trọng là anh muốn giữ lại cách mà các cụ xưa khi mưu sinh thường làm khi biểu diễn. Buổi biểu diễn hôm nay cũng không ngoại lệ.

Với Linh, để giữ được kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá, điều đầu tiên cần làm là để nó "sống lại với đúng khuôn mặt của nó". Bên cạnh đó, cùng với những nỗ lực của bản thân và nhiều nghệ nhân, để kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá thực sự "sống" còn cần sự hỗ trợ đích đáng hơn nữa từ phía các cơ quan quản lý.

Khép lại một buổi biểu diễn hăng say từ phía các nghệ sĩ, hăng say từ phía chính các khán giả tại sân khấu Trung tâm Giao lưu Văn hóa Phố cổ, trong đó có rất nhiều "khán giả nhí", ta thấy lóe lên trong mắt các nghệ sĩ từ già đến trẻ một niềm vui khó tả khi được lan tỏa đam mê, lan tỏa tình yêu kèo nhà cái tỷ lệ bóng đá tới công chúng nhiều và nhiều hơn nữa…